Czym są pozwolenia wodnoprawne i zgłoszenia wodnoprawne
Pozwolenia wodnoprawne od zawsze kojarzą się z obowiązkiem dla przedsiębiorców. Tymczasem są także obszary, w których pozwoleniem wodnoprawnym winny się legitymować także osoby fizyczne. W niniejszym artykule przywołamy klika takich przykładów pozwoleń oraz wskażemy, gdzie można szukać pomocy w uzyskaniu niezbędnych dokumentów.
Pozwolenia wodnoprawne są jednym z instrumentów ochrony środowiska, regulującym możliwość korzystania z zasobów wodnych oraz kształtowania tych zasobów. Kwestie pozwoleń wodnoprawnych reguluje ustawa Prawo wodne z dnia 20 lipca 2017 r. (t.j. Dz.U. z 2024 r., poz. 1087 z późn. zm.). Większość przypadków, kiedy konieczne jest pozwolenie lub zgłoszenie wodnoprawne, dotyczy przedsiębiorców, jednakże są też obszary, w których takie dokumenty potrzebne mogą być dla osób fizycznych nie prowadzących żadnej działalności. Lista przypadków wymieniona w ustawie Prawo wodne, w których konieczne jest pozwolenie wodnoprawne nie jest ponadto wyczerpująca. To znaczy, że każde działanie, powodujące korzystanie z zasobów wodnych albo kształtowanie tych zasobów, może wymagać takiego pozwolenia, mimo że literalnie działanie nie jest wymienione w ustawie.
Zgłoszenia wodnoprawne i pozwolenia wodnoprawne to nie to samo. Sytuacja jest analogiczna, jak dla zgłoszeń i pozwoleń budowlanych. Zgłoszenia wodnoprawne konieczne są dla mniejszych i łatwiejszych czynności, które powodują mniejsze oddziaływanie na środowisko gruntowo-wodne. Ponadto, pozwolenia wodnoprawne wiążą się z koniecznością przeprowadzenia postępowania administracyjnego i kończą się wydaniem decyzji administracyjnej. Zgłoszenia wodnoprawne są natomiast pewną czynnością techniczną: dokonujemy zgłoszenia danej czynności i po niewyrażeniu sprzeciwu przez organ Wód Polskich możemy przystąpić do realizacji tej czynności.
Rodzaje pozwoleń i zgłoszeń wodnoprawnych
Jak wcześniej wspomniano, pozwolenia wodnoprawne są zarezerwowane dla poważniejszych działań niż zgłoszenia wodnoprawne. Pozwolenia są wymagane między innymi na usługi wodne, takie jak: pobór wód, wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, odprowadzanie wód opadowych do wód lub do urządzeń wodnych. Szczególne korzystanie z wód, takie jak na przykład: korzystanie z wód do nawadniania gruntów lub upraw w ilości większej niż średniorocznie 5 m3 na dobę, wprowadzanie do urządzeń kanalizacyjnych będących własnością innych podmiotów ścieków przemysłowych zawierających substancje szczególnie szkodliwe dla środowiska wodnego, także wymaga uzyskania pozwolenia wodnoprawnego. Ponadto, są także dodatkowe przypadki, w których wymagane jest pozwolenie wodnoprawne: wykonanie lub przebudowa urządzeń wodnych, rekultywacja wód itd.
Zgłoszenia wodnoprawne dotyczą natomiast mniej skomplikowanych czynności i działań. Zgłoszenia wymagane są na przykład na wykonanie pomostu o szerokości 3 m i długości do 25 m, wykonanie kąpieliska, odprowadzanie wód z wykopów budowlanych. Podano tutaj oczywiście najważniejsze przykłady robót i czynności, dla których wymagane są zgody wodnoprawne, ustawa Prawo wodne wskazuje ich znacznie więcej. Podane wyżej przykłady kojarzą się jednak raczej z przedsiębiorcami, kiedy natomiast zwykły obywatel może być objęty obowiązkiem posiadania pozwolenia wodnoprawnego lub dokonania zgłoszenia wodnoprawnego?
Zwykłe korzystanie z wód
Ustawa Prawo wodne definiuje oczywiście sposób korzystania z wód przez zwykłych obywateli. Dopuszczony jest między innymi pobór wód podziemnych oraz wprowadzanie ścieków do wód lub do ziemi, pod warunkiem, że nie przekraczają one granicznej ilości do 5 m3 na dobę. Jest to tak zwane zwykłe korzystanie z wód. Jednocześnie, w sytuacji poboru lub wprowadzania ścieków powyżej tej wartości, konieczne będzie ubieganie się o wydanie pozwolenia wodnoprawnego. Przysłowiowy Kowalski jest także zwolniony z konieczności uzyskania pozwolenia wodnoprawnego na wykonanie studni na swojej działce, pod warunkiem, że nie ma ona większej głębokości niż 30 m. Warto także zauważyć, że zwykłe korzystanie z wód obejmuje wyłącznie pobór wód podziemnych na własnej nieruchomości.
Pobieranie wód powierzchniowych z rzeki czy jeziora, zawsze będzie się wiązać z koniecznością ubiegania się o pozwolenie wodnoprawne, nawet dla zwykłego obywatela, który nie będzie korzystał z wód na cele przemysłowe. Wynika to z faktu, że właścicielem gruntów pod wodami jest Skarb Państwa, a prawa właścicielskie wykonują Wody Polskie.
Wprowadzanie ścieków bytowych z gospodarstwa domowego na własnej nieruchomości, wiąże się z koniecznością wykonania niezbędnych do tego urządzeń, to jest na przykład przydomowej oczyszczalni ścieków. Sama oczyszczalnia przydomowa pozwolenia nie wymaga, jednakże wykonanie urządzeń wodnych służących do wprowadzania do ziemi ścieków oczyszczonych w takiej przydomowej oczyszczalni ścieków wymaga dokonania zgłoszenia wodnoprawego.
Przykładowe zgody wodnoprawne dla osób fizycznych
Poza wspomnianymi wyżej trzema przypadkami, kiedy konieczne jest pozwolenie wodnoprawne dla osób fizycznych: studnia głębsza niż 30 m, wyloty odprowadzające ścieki z przydomowej oczyszczalni, pobór lub wprowadzanie ścieków w ilości większej niż 5 m3 na dobę, istnieje mnóstwo innych sytuacji i czynności, w której zwyczajny obywatel może być zmuszony do uzyskania zgody wodnoprawnej.
Podstawową kwestią jest zagospodarowanie wód opadowych lub roztopowych na swojej własnej nieruchomości. Prawo wodne niestety nie definiuje tego korzystania z wód, jako zwykłe korzystanie, są zatem sytuacje wymagające uregulowania tej kwestii zgodami wodnoprawnymi. Przykładowo, na wykonanie stawu albo oczka wodnego konieczne jest zgłoszenie wodnoprawne. Chyba, że obiekt ten będzie głębszy niż 3 m lub większy niż 0,5 ha, bowiem powyżej tych parametrów konieczne będzie pozwolenie wodnoprawne. Ponadto, wykonanie systemu odprowadzania wód opadowych z działki i odprowadzanie tych wód, także może się wiązać z koniecznością legitymowania się pozwoleniem. Przykładem takim jest wykonanie urządzeń rozsączających wody opadowe typu studnie chłonne, skrzynki rozsączające. Chociaż w tej kwestii poszczególne organy Wód Polskich reprezentują zgoła odmienne stanowiska, warto więc przed realizacją takiej czynności dowiedzieć się, jakie wymagania i podejście ma konkretna jednostka.
Warto także zaznaczyć, że wykonanie jakiegokolwiek urządzenia wodnego (oprócz wspomnianej wyżej studni i przydomowej oczyszczalni), będzie zawsze wymagało od osób fizycznych dokonania zgłoszenia wodnoprawnego lub pozwolenia wodnoprawnego. Urządzenia wodne najczęściej wykonywane przez zwykłych obywateli, to studnie chłonne, stawy ziemne, czy też popularne ostatnio pomosty oraz slipy do wodowania jednostek pływających. Warto także nadmienić, że nie tylko wykonywanie urządzeń wodnych wymaga zgody wodnoprawnej, ale również ich rozbudowa, przebudowa czy nawet rozbiórka i likwidacja jest obarczona takim obowiązkiem.
Mało znana jest także wśród obywateli kwestia postępowania z rowami. W przypadku, gdy chcemy przebudować, czy też zlikwidować rów biegnący przez naszą własną działkę, także jesteśmy zobligowani do posiadania na tę czynność zgody wodnoprawnej. Ma to także znaczenie w przypadku budowania wjazdu na działkę, gdyż budowa przepustu pod zjazdem na rowie przydrożnym, jeśli nie będzie to rów w pasie drogowym, wymagać może dokonania zgłoszenia wodnoprawnego. A jeśli przepust taki będzie miał długość większą niż 10 m, to nawet uzyskania pozwolenia wodnoprawnego.
Jak uzyskać pozwolenie wodnoprawne lub dokonać zgłoszenia wodnoprawnego
Dokonanie zgłoszenia wodnoprawnego oraz uzyskanie decyzji administracyjnej, jaką jest pozwolenie wodnoprawne, nie wymaga od obywatela posiadania specjalnych uprawnień. Jednakże są to czynności na tyle skomplikowane i pracochłonne, że warto zajęcie się taką sprawą powierzyć zaufanym przedstawicielom. Pomocą tutaj może służyć firma Ekolog Sp. z o.o. z siedzibą w Swarzędzu, która na co dzień zajmuje się opracowywaniem i składaniem wniosków w tym zakresie. Firma ma wieloletnie doświadczenie, skutkujące uzyskaniem setek zgód wodnoprawnych nie tylko dla przedsiębiorców, ale także dla osób fizycznych. Ekolog Sp. z o.o. zatrudnia szereg ekspertów w dziedzinie gospodarki wodno-ściekowej, którzy sprawnie i szybko dokonają w Państwa imieniu zgłoszenia wodnoprawnego, czy też pozyskają pozwolenie wodnoprawne. Lokalizacja nie ma znaczenia, gdyż spółka ma doświadczenie w pozyskiwaniu pozwoleń na obszarze całego kraju, a do każdego klienta podchodzimy indywidualnie, oferując możliwość dokonania wizji lokalnej terenu.
